Gaat de hypotheekrente dalen of stijgen? De nuchtere waarheid is dat niemand in de toekomst kan kijken (helaas)! Wat we wel kunnen, is iets vertellen over de factoren en trends die van invloed zijn op de ontwikkeling van de hypotheekrente. Zo is er toch een voorzichtige prognose te maken. Al een tijdje zijn de rentes vrij stabiel. Op deze pagina houden we je op de hoogte van de verwachtingen voor de hypotheekrente in 2023.
Verwachting hypotheekrente 2023
Vorig jaar is de hypotheekrente door met name de hoge inflatie flink gestegen. Maar in 2023 is de hypotheekrente al maandenlang vrij stabiel. Er zijn hooguit lichte schommelingen te zien. Blijft de rente nog even stabiel? Of gaan de rentes toch weer stijgen of juist dalen? Daar geven we hieronder antwoord op. Besef dat de rentes hoe dan ook nog steeds veel lager liggen dan een jaar of tien/vijftien geleden. Dat maakt een hypotheek afsluiten op dit moment zeker aantrekkelijk.
Hoe de rente zich verder ontwikkelt en wat de voorspellingen zijn? Je leest hier onze verwachting voor de hypotheekrente in 2023. Ook delen we de renteprognose van ABN AMRO.
Kort samengevat:
De variabele of kortlopende rente gaat volgend jaar waarschijnlijk iets dalen. We verwachten dat de rente bij lange rentevaste periodes een tijdje later ook zal dalen.
Onze prognose voor de hypotheekrente in 2023
De gemiddelde hypotheekrente ligt een paar procent hoger dan begin 2022. In 2022 stegen de rentes fors door de oplopende inflatie, die onder andere ontstond door de hogere brandstof- en energieprijzen. Die inflatie is de afgelopen tijd flink afgenomen. In oktober 2022 lag de inflatie nog op 10,6%; in oktober 2023 was dit 2,9%. Dit komt doordat de voedselprijzen minder hard stijgen en de energieprijzen ook flink zijn gedaald. De prijzen van andere goederen en diensten zijn tegelijkertijd juist wel gestegen om onder andere de eerdere stijging van voedsel- en energieprijzen door te berekenen aan klanten.
De Europese Centrale Bank streeft ernaar om de inflatie onder de 2% te krijgen. Eerder verhoogde zij daarom haar rentetarieven meerdere keren. Dat was bepalend voor de renteontwikkeling. De ECB gaat er nu vanuit dat de inflatie na verloop van tijd weer rond de 2% zal eindigen. Daarom is de voorspelling dat de ECB voorlopig niet opnieuw de rente verhoogt. Mogelijk zal ze haar rentetarieven begin volgend jaar zelfs verlagen. Dat speelt een belangrijke rol in onze prognoses voor de hypotheekrente in 2023. Hoe zit dat precies?
Verwachting rentetarieven op korte termijn
De variabele rentes en rentes met een korte rentevaste periode volgen in grote lijnen de officiële rentetarieven van de Europese Centrale Bank (ECB). Omdat we verwachten dat de depositorente van de ECB dit jaar niet nogmaals wordt verhoogd en begin volgend jaar mogelijk zelfs daalt, verwachten we dat de rentes op korte termijn eerder dalen dan stijgen.
De ECB heeft in 2023 de depositorente in meerdere stappen verhoogd. Het doel? De inflatie binnen de perken houden. Als lenen duurder wordt door de hogere rente gaan mensen namelijk minder uitgeven. Daardoor stijgen de prijzen minder hard.
Voor de variabele hypotheekrente was door die verhogingen eerder nog een lichte stijging te zien. We verwachten dat de variabele rente stabiel blijft en wellicht begin volgend jaar zelfs daalt, omdat de ECB waarschijnlijk geen verdere renteverhogingen toepast. Bij de langere rentevaste periodes zagen we eerder een lichte daling; deze rentes zullen waarschijnlijk stabiel blijven en mogelijk op de lange termijn zelfs dalen.
Kortom: voor nu voorspellen we dat de variabele rentes de komende tijd stabiel blijven of licht dalen.
Er zijn twee factoren die een rol spelen in deze renteontwikkelingen.
Factor 1: renteverhoging ECB
Ten eerste, het rentebeleid van de ECB. De ECB heeft in 2022 en 2023 voor het eerst sinds 11 jaar meerdere keren de depositorente verhoogd. De rente lag eind juli 2022 nog op -0,5% en ligt nu, na diverse renteverhogingen, sinds september 2023 op 4%. Het ziet ernaar uit dat de ECB in 2023 geen verdere renteverhogingen toepast.
De depositorente is de rente die banken krijgen (of betalen, bij een negatieve rente) als ze geld bij de Europese Centrale Bank onderbrengen. De hypotheekrente voor korte rentevaste periodes zal in lijn met de depositorente waarschijnlijk stabiel blijven.
Mogelijk volgt er volgend jaar zelfs een lichte daling als de ECB besluit tot renteverlagingen. De verwachting is namelijk dat de centrale banken hun monetaire beleid volgend jaar versoepelen zodra de inflatie onder controle is. Dat voorspellen ook economen van het Internationaal Monetair Fonds. We zien ook in de Verenigde Staten dat er langzaamaan wordt afgestapt van renteverhogingen. Mogelijk volgt de EU dit voorbeeld.
Factor 2: grote concurrentie hypotheekaanbieders
Ten tweede, de grote concurrentie in het hypotheeklandschap. Het aanbod aan hypotheekaanbieders is groot. Alle aanbieders concurreren flink door de rentepercentages van hun concurrenten nauwlettend in de gaten te houden.
Op dit moment lijken hypotheekaanbieders graag een ruime marge aan te houden. Zo houden ze meer over aan hypotheektransacties. Dit heeft te maken met het lagere aantal hypotheekaanvragen. Dit kleinere aantal aanvragen is de afgelopen maanden al merkbaar bij veel hypotheekaanbieders. Zij kunnen daarom extra inkomsten goed gebruiken. Bovendien zijn de risicopremies op financiële markten gestegen. Hypotheekaanbieders maken hierdoor hogere kosten als zij geld inkopen voor hypotheken. Die kosten rekenen zij door aan klanten.
De oorzaken van het kleinere aantal hypotheekaanvragen zijn:
- Het realiseren van voldoende nieuwbouwwoningen blijft achter.
- Veel huiseigenaren hebben de afgelopen jaren hun hypotheek overgesloten naar een hypotheek met (veelal langlopende) lage rente. Door de gestegen rente en de gekozen lange rentevaste periodes sluiten op dit moment minder mensen hun hypotheek over.
- Door de eerdere onzekere economische situatie stelden sommige mensen hun plannen om een huis te kopen uit. Dit lijkt overigens wel weer aan te trekken.
In lijn met het bovenstaande houden wij rekening met een lichte stijging van de hypotheekrente op de korte termijn, mogelijk gevolgd door weer een daling. Of dat ook echt uitkomt, hangt vooral af van de ontwikkeling van de inflatie en de marktrentes in Europa. Op dit moment zien we dat de rente op korte termijn soms zelfs hoger ligt dan de rente bij langere rentevaste periodes. Dat zou nog wel een tijdje zo kunnen blijven.
Verwachting rentetarieven op lange termijn
De rente bij langere rentevaste periodes volgt grotendeels de rente voor langlopende staatsleningen. In 2022 waren daarin veel schommelingen te zien. Wij verwachten dat de staatsrente voor 10-jaarsleningen licht zal dalen van ongeveer 3% op dit moment naar ongeveer 2,25% eind 2024. De ECB heeft namelijk als doel om de inflatie rond de 2% te houden. Omdat het inflatieniveau daar nu nog boven zit, heeft de ECB dit gecorrigeerd door minder rente te vragen. Dat geeft hypotheekaanbieders meer ruimte.
Als de kapitaalmarktrente inderdaad daalt, zal de rente op hypotheken met een rentevaste periode van 10 jaar of langer mee dalen. Die daling zal alleen niet even hard gaan als de daling van de kapitaalmarktrente. Op dit moment verlagen geldverstrekkers hun rente nog slechts minimaal. Dit geeft hen extra marge, zeker omdat zij door de economisch onzekere tijden meer risico-opslag moeten betalen om geld aan te trekken voor hypotheken. Die hogere kosten berekenen zij door aan klanten door meer hypotheekrente te vragen. De mate waarin ze dit doorberekenen, is wel beperkt vanwege de hoge concurrentie.
De prognose van ABN AMRO voor de hypotheekrente in 2023
Ook Bram Vendel, econoom bij ABN AMRO, deelt zijn verwachting voor de hypotheekrente in 2023. Zijn voorspelling is, net als die van ons, dat de rente voor hypotheken met een lange looptijd stabiel blijft of geleidelijk daalt, en dat de rente bij een korte looptijd stabiel blijft en mogelijk begin 2024 daalt.
Dit komt vooral door ingrepen van de Europese Centrale Bank om de forse inflatie te beperken. In oktober 2022 bereikte de inflatie een hoogtepunt (10,6%). Inmiddels is de inflatie afgenomen naar 2,9% in oktober 2023. Het inflatiecijfer waarin de olie- en voedselprijzen niet zijn meegenomen, ligt wel wat hoger. De inflatie lag zonder die categorieën op 4,2% in oktober 2023. Dat is nog altijd een stuk hoger dan de streefwaarde van 2% die de ECB aanhoudt.
Eerder verhoogde de ECB haar rente om de inflatie te stoppen. Wij verwachten dat renteverhogingen voorlopig zullen uitblijven en dat de rentes mogelijk begin 2024 zelfs omlaag gaan. Vendel voorspelt dat de ECB bij de eerste tekenen van inflatiedaling van renteverhogingen zal overgaan op renteverlagingen. Dat zou dan binnenkort een daling van de hypotheekrentes bij korte rentevaste periodes tot gevolg hebben.
Wij verwachten dat de variabele hypotheekrente (die afhangt van de rentetarieven van de ECB) zal stabiliseren en naar verwachting begin 2024 weer omlaag kan.
Bram Vendel | Bron: ABN AMRO
Daarnaast voorspelt Vendel voor de langlopende rente een langzame daling begin 2024, kijkend naar de inflatie en economische verwachtingen. Hij verwacht dat de 10-jaars staatsrente eind 2024 op 2,25% zal liggen en dat daarmee ook de hypotheekrente voor langere rentevaste periodes gaat dalen.
Wel is het zo dat de daling van de hypotheekrente voor 10 jaar rentevast wordt beperkt door de risico-opslag bij hypotheken. Die is wat hoger door de economisch onzekere tijden. Hypotheekverstrekkers moeten dan hogere kosten maken om geld voor hypotheken aan te trekken. Die hogere kosten rekenen ze aan klanten door, door de hypotheekrente niet te veel te verlagen.
Persoonlijk hypotheekadvies?
Wil je weten waar jij goed aan doet als je op dit moment een hypotheek wilt afsluiten? Wij helpen je altijd aan een verantwoorde en betaalbare hypotheek, wat de rentestand ook is. Ontdek jouw opties, maak een vrijblijvende afspraak met een van onze Hypotheekexperts.
Plan een oriëntatiegesprek
door 
