Meer starters kiezen voor aflossingsvrije hypotheek, maar is dat wel slim?
AFM waarschuwt voor gevolgen; financieel experts vinden aflossingsvrij deel juist slim
Aflossingsvrije hypotheken zijn erg in trek bij starters op de huizenmarkt. Zo’n 20% van de eerste-woning-kopers sloot op het moment van schrijven (mei 2021) een deels aflossingsvrije hypotheek af. Lage maandlasten vanwege het gebrek aan een verplichte maandelijkse aflossing klinken hen als muziek in de oren. Maar is het wel verstandig om als starter een (deels) aflossingsvrije hypotheek te nemen? Toezichthouders hebben er een hard hoofd in vanwege mogelijk financiële consequenties. Financieel experts zien het zonniger in.
Uit cijfers van het Hypotheken Data Netwerk (HDN) blijkt dat zo’n 20% van de hypotheekaanvragen die op dit moment wordt gedaan, een aflossingsvrij deel heeft. In 2020 was dat nog iets minder dan 15%. Gemiddeld genomen nemen deze hypotheekaanvragers een aflosvrij hypotheekdeel van zo’n € 143.000.
Nog steeds zijn lineaire en annuïteitenhypotheken dus de meest populaire hypotheekproducten. Waarschijnlijk om fiscale redenen. Alleen bij deze twee typen hypotheken mag je de rente namelijk aftrekken van de belasting.
Maar vanwege de lage hypotheekrente op dit moment is het voordeel van de hypotheekrenteaftrek beperkt. Een goede reden voor veel starters om toch te kijken naar een aflossingsvrij hypotheekdeel (van maximaal 50% van de woningwaarde). Bij dit deel ben je vrij om te bepalen of je maandelijks aflost of nog even wacht met aflossen. Je hoeft over dat deel in principe alleen maandelijks rente te betalen.
Doordat je niet verplicht hoeft af te lossen, brengt een aflossingsvrij deel veel lagere maandlasten met zich mee dan andere hypotheekvormen. Vooral voor starters kan dat aantrekkelijk zijn. Zij moeten vaak een aardige lening afsluiten om op de krappe huizenmarkt iets te kunnen kopen. Door voor aflossingsvrij te kiezen, hoeven ze niet direct forse maandlasten bestaande uit rente en aflossing te betalen.
Wat verder kan meespelen in het grotere aantal deels aflossingsvrije hypotheken onder starters, is dat minder starters kiezen voor een hypotheek met Nationale Hypotheek Garantie. Een hypotheek met NHG afsluiten kan alleen als je kiest voor een annuïteiten of lineaire hypotheek. Maar aangezien de gemiddelde woning in mei 2021 € 345.000 kost, wat meer is dan de NHG-grens, is een andere hypotheekvorm eerder een optie.
Nu is het alleen wel zo dat banken voor een (deels) aflosvrije hypotheek vaak meer rente rekenen dan voor een annuïteiten- of lineaire hypotheek. De bank rekent namelijk een opslag vanwege het risico dat iemand de hypotheek niet tijdig aflost. Dat merk je als woningeigenaar aan je rentekosten.
Daarnaast brengt zo’n aflossingsvrije hypotheek risico’s met zich mee. Tenminste, daarvoor waarschuwt de Autoriteit Financiële Markten (AFM). Je bent misschien niet verplicht om maandelijks af te lossen, maar aan het eind van de looptijd van 30 jaar zal je toch echt de hypotheek moeten hebben terugbetaald. Dat kan een probleem zijn als je de aflossing steeds hebt uitgesteld. Verlenging van de hypotheek na afloop van de looptijd is dan niet altijd mogelijk. De enige optie is dan nog de woning verkopen, eventueel met een restschuld.
Toch hoeft een deels aflossingsvrije hypotheek zeker geen probleem te zijn, zo vertelt Michel Ligtlee van Vereniging Eigen Huis aan het NRC. Hij is minder pessimistisch. Starters gaan meestal in de loop der tijd meer verdienen. Dan kan het in zijn ogen juist fijn zijn om in eerste instantie lage maandlasten te hebben en pas op termijn meer te gaan betalen. In die zin kan een deels aflossingsvrije hypotheek een vorm van financiële planning zijn.
Bovendien geldt op dit moment dat maximaal 50% van een nieuw afgesloten hypotheek aflossingsvrij mag zijn, waardoor je alsnog hoe dan ook al deels op je hypotheek aflost. Dat verkleint de kans dat je met een restschuld achterblijft.
Ook kun je er altijd voor kiezen je hypotheek op termijn, bijvoorbeeld zodra je meer bent gaan verdienen, alsnog om te zetten in een annuïteiten- of lineaire hypotheek.
Bron: NRC
